Dialect

Het behoud van Hulhuizens cultuurerfgoed is een van de doelstellingen van Hulhuizen200. 

Dit doen we om o.a historisch foto, video materiaal en verhalen te verzamelen en om deze content te publiceren via het Facebook kanaal ‘Hulhuizen aan de Waal’.

Tevens is het doel om het geschreven en gesproken dialect te behouden.
Lees het onderstaande rijmverhaal maar eens door.
Het is geschreven door de schrijver Herman Buurman. Herman heeft de prachtige gave om gesproken dialect om te zetten naar geschreven tekst. Er is zelfs een compleet dialect woordenboek van zijn hand. 'Op de blotes ien de nattes'. Het boek gaat over streektaal van de Over-Betuwe. (het oostelijk deel)

Knillis wil ’n meid!

Hi’j lup altied mette ha-nd ien tes
En is nog nooit aon ’n djen gewes
Hoe zou dâ komme? dik dartig is tie al
Hoe zou dâ toch zitte; wâ’r ’is ’t geval?

Mar Knillis, want zo hiette dâ jong
Astie doch aon ’n meid, dan lekte zien tong,
Rondum zien moel de lippe nat
Dan vuulde hi’j zich as ’n buskruutvat

Koud en wèrem alles kwam dan tegeliek
Dan gieng tie mar lope over d’n diek
En astie wer doch: ’k wil ’n meid
Dan dràèjde zien kop, dan wou tie bescheid

Hoe zou dâ zien mé zô’n djenje ampart?
Nat wie-re zien ha-nd en wild boekste zien hart
Now mô’k d’r een doch tie, ’t zal en ’t mot
Want a-nders wi’k ’t ôk nie, o gottegot!

Ja, daor viel, dâ begriep gi’j, niks aon te remme
’n Meid, of ’n dik wief mos tie hemme
Hi’j hâ d’r bar over naogedoch
En ien ouwe kra-nte naor advertenties gezoch

Toen hettie ’n stukske naor de krant gedaon
’n Paor dage laoter hé’r ’t d’r ien gestaon
’n Inkele regel, dâ von tie genoeg
Dâ was ’n klein stukske krant dâ’r ’t besloeg.

Jonge heer en goed ien de kleer
Altied en ie-verig ien de weer
Mé vas wèrek as boereknech
Zuuk ’n meid, nie vör ekkes, mar vör ’t ech

Dâ was ’t dan, en toen kwame de brie-ve
En Knillis doch: Wâ zouwe ze schrieve?
D’r ware d’r drie, ’t gieng gebeure
En hi’j gieng d’n erste los aon ’t scheure

Geachte heer ston d’r bovenaon
Ow advertentie hé mien welgedaon
‘k Bun ôk allinnig en altied nog vri’j
En eiges bun’k ôk van de boerderi’j

Zweit veur de kop kreeg Knillis toen tie dâ las
’k Hé ze gevonde, ’k dink dâ’r ’t pas
Mar now d’n diejene, die twidde brie-f
Gi’j wit ’t nie, die’s naor’k dink ôk wel lie-f.

Mar toen tie las: ’k kom uut de stad
En hier he’k alle kjels al gehad
Umdâ’k dâ niks vien prebie-r ‘k ’t me’r ow
Kom disse ka-nt uut dan hé’j drek ’n vrouw

Toen doch tie: ’n floep, die wi’k nie hemme
Dâ pas nie hier, dâ gee mien beklemme
En’k gao’j al zekers nie naor de stad
Vuls te ver en mé rège bun’k drek klowötenat

Dâ was medeem zekers, die wier ’t nie
Toen nam tie de laotste van de drie
Die rook naor bluumkes en meer van dâ grei
Dâ rook naor ’t veurjaar zo rond de maond mei

Toen tie um los hâ las tie mé trillende ha-nd
Veur dâ’k gieng schrie-ve hâ’k alles aon ka-nt
De beeste gemolke en alles aon ’t voer
’k Bun mar allinig en’k zuuk naor ’n boer

De bjuut vien mien mar ’n hittepetit
Ene die bar kan werreke en die’r ’t goed wit
Die allinig is en alles eiges duut
Ow kan’k gebruke, kom gi’j dizze ka-nt mar us uut

Toen tie dâ las doch tie: die spöl now al de baos
Die zie mien, dâ’s zekers, as ’n houtere klaos
Dâ’s dan misschien wel ’n hittepetit
Mar’k bun toch nie gek asse dâ toch mar wit.

Mette erste brie-f hattie ’t merste schik
Hi’j doch’k schrie-f trug, dâ wör vas dikke mik
Kan’k ow sprèke, wâ’j schrie-f sprek mien aon
Dâ schreef Knillis en zo hettie um weg gedaon

’t Antwoord kwam drek, ze wôn ien de bjuut
Dâ doch Knillis; en dâ kwam hum goed uut
Bun ôk wel neijschierig en’k wil ow graag sprèke
As ’t ekkes kan al ien de kommende wèke

Verders hiet’k Drina, dâ lao’k avvas staon
En’k kom tusse Aorem en Nimwège vandaon
Zuwwe mekaor zie-n ien Gendt op de diek?
Mien jas is wit en ien mien huijer hé’k ’n striek

Héhé doch Knillis, die’s rap dâ schie-t op
En ôk nog Drina as naam d’r bovenop
Dâ’s né’r as mien zuster, ’t is helemaol bar
As dâ wâ wör komme wi’j nog kats ien de war

Hi’j gieng akkoord en ’t kwam d’r van
Hi’j doch: as dâ goed gee bun’k drek bove Jan
Lao’k de vuut goed wasse en de nègels knippe
Di mô mien lukke, die lao’k nie mer glippe

Op de juuste dag was tie vroeg al uut bed
Toen hettie alle twiefels van zich afgezet
Niks gin mak uut mer of mentenie-re
Gewoon d’r hen, en gao’r ’t mar prebie-re.

En nie mer dinke: hoe gao’k ’t beginne
Prebie-r mar gewoon iets aordigs te vörzinne
’t Kan nog alle ka-nte uut, d’r is tied genoeg
Érs mar us umkleje, want ’t is nog bar vroeg

Mette pet op de jillis en mé neije gallege aon
Is Knillis d’r toen op af gegaon
Op zien paosbes was tie, ien ’t zondagse grei
Neije zeüil onder de klömp en vars uut de klei

Mé natte ha-nd knèjde hi’j op de diek op aon
Daor zag tie uut de verte dâ djenje al staon
Hi’j was schôn en gruts, niks mer fantezie-re
Hi’j gieng ’t gewoonweg ien ’t ech prubie-re

Mar toen doch tie ienins: ’k ken dien fiets
Dâ’s toch nie meugelik, wie du now zô iets
Daor ston Drina, zien zuster ien de witte jas
En mette striek ien de huijer, krek as zi’j was

Hi’j dràèjde drek um, hi’j wis zich gin raod
Hi’j doch: now mô’k medeem ’n a-ndere plaot
Di doe’k nooit mer, ’k blief ien de stal
Dan mar gin wief, zo is ’t geval

Ekkes laoter kwam Drina d’r aon
En is thuus al medeem naor binne gegaon
Knillis heurde hör hule, ze lei op de bank
Dâ krie’j now van schrie-ve, ’t is stank vör dank

Duk zie’k hum nog lope, altied allinig
Krom en geboge en nie mer zô vinnig
Dan dink’k; sodeju, kenne gullie nog ’n meid
Lao’r ’t mien wete en gif mien bescheid

A’j uirnt ’n djen wit die’r ’t kan zien
Schrie-f dan ekkes ’n briefke aon mien
Dan hellepe wi’j Knillis nog aon wâ geluk
Dan hettie schik, want dâ gebeur now nie duk.

Herman Buurman